Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego

Wyrostek robaczkowy w zasadzie nie pełni żadnej określonej funkcji w organizmie, natomiast jego stan zapalny może prowadzić do powstania niezwykle groźnych powikłań, czyli perforacji (pęknięcia) i rozlanego zapalenia otrzewnej. Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego zaczyna się od silnego bólu zlokalizowanego w okolicy pępka, jednak symptomy dolegliwości bywają często mylone z niestrawnością czy zatruciem pokarmowym.

Uwypuklenie jelita grubego, które zwane jest wyrostkiem robaczkowym, przypomina z wyglądu długi palec. Ma około 10 cm i jest bardzo wąski. Najczęściej swobodnie zwisa w obrębie prawego dołu biodrowego, aczkolwiek może mieć też bardziej nietypowe położenie w okolicy pęcherza moczowego bądź za kątnicą. Wtedy to objawy zapalenia wyrostka mogą być trochę inne, co w dużym stopniu utrudnia prawidłową diagnozę. Zapalenie wyrostka robaczkowego może pojawić się praktycznie w każdym wieku, jednak najczęściej dotyka osoby w przedziale wiekowym 10-40 lat.

Typy zapalenia wyrostka robaczkowego

W zasadzie istnieją dwa główne rodzaje stanu zapalnego wyrostka:

1. Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego

To zdecydowanie częściej występująca forma, która pojawi się nagle i przede wszystkim dość szybko postępuje. W tym przypadku zazwyczaj konieczna będzie natychmiastowa interwencja chirurgiczna, aby zapobiec perforacji wyrostka, a w konsekwencji wyjątkowo niebezpiecznemu rozlanemu zapaleniu otrzewnej, która stanowi bezpośrednie zagrożenie życia.

Najbardziej charakterystycznym symptomem ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego jest nagły ból w dolnej, prawej stronie brzucha. Dolegliwości bólowe nasilają się podczas kaszlu, kichania, podnoszenia prawej nogi, a także w czasie odrywania palców przy naciskaniu na ciało w okolicy prawego dołu biodrowego. Ostremu bólowi bardzo często towarzyszą inne objawy, np. podwyższona temperatura, zawroty głowy, nudności i wymioty. U dzieci charakterystyczna będzie też biegunka, z kolei u dorosłych ostre zapalenie wyrostka robaczkowego wiąże się z zaparciami.

Warto podkreślić, że przy wyrostku zlokalizowanym przy pęcherzu moczowym symptomy mogą kojarzyć się z infekcją układu moczowego, ponieważ chory będzie często oddawać stosunkowo niewiele moczu oraz odczuwać parcie.

2. Przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego

W tym przypadku objawy mają charakter powracający i na zmianę będą się nasilać oraz słabnąć przez kilka miesięcy. Oprócz bólu brzucha, a w zasadzie nadbrzusza w okolicy pępka, pojawia się ogólnie złe samopoczucie i zaburzenia w oddawaniu stolca. Niekiedy dochodzi podwyższona temperatura i przyspieszone tętno, zaś chory najlepiej czuje się leżąc na boku z podkurczonymi nogami. Przewlekłe zapalenie wyrostka robaczkowego występuje zdecydowanie rzadziej niż ostra forma, ale należy sobie uświadomić, że nigdy nie przechodzi samoistnie i jeżeli nie zostanie zdiagnozowane w odpowiednim czasie, to i tak przeradza się w ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, co wymaga interwencji chirurgicznej.

Warto podkreślić, że przy zatkanym świetle jelita może dojść do rozwoju infekcji bakteryjnej, a jej następstwem bywają niezwykle groźne odmiany zapalenia wyrostka, jak zapalenie ropowicze czy też zgorzelinowe zapalenie wyrostka robaczkowego. W takim stanie bardzo łatwo o powstanie poważnych komplikacji, czyli perforacji wyrostka, prowadzącej do rozlanego zapalenia otrzewnej albo do posocznicy. W takim przypadku mamy już do czynienia z zagrożeniem życia.

W przypadku ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego leczenie polega na tradycyjnej bądź laparoskopowej operacji usunięcia wyrostka. Z kolei przy przewlekłym zapaleniu wyrostka robaczkowego stosuje się leczenie zachowawcze w postaci antybiotykoterapii.