Choroba glutenowa i jej przyczyny

Choroba glutenowa zwana inaczej celiakią jest chorobą genetyczną. Dziedziczny brak tolerancji glutenu na razie nie jest uleczalny, a jedynym ratunkiem jest ścisła dieta, którą stosować należy całe życie.

Gluten jest białkiem, które jest w ziarnach pszenicy, owsa, żyta, jęczmienia i orkiszu. Gluten to umowna nazwa kilku rodzajów białek występujących w zbożach. W pszenicy jest to gliadyna, w jęczmieniu hordeina, w owsie awenina, a w życie sekalina. Stosowanie diety bez tych produktów, albo ich pochodnych, wymaga sporej samodyscypliny, wyrzeczeń i ciągłej uwagi. Tym bardziej, że choroba może ujawnić się dopiero u dorosłych, którzy zdążą poznać różne smaki. Zdarza się bowiem jej forma utajona, która przez lata nie jest wykryta. Najczęściej jednak ujawnia się już w pierwszym roku życia, gdy do diety dziecka zaczynają być wprowadzane pierwsze pokarmy zawierające gluten.

Celiakia – choroba glutenowa

Celiakia jest chorobą autoimmunologiczną, gdyż w jej trakcie wytwarzane są przeciwciała we krwi. Często towarzyszą jej również inne, podobne schorzenia: sarkoidoza, wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy toczeń układowy.

Organizm nie tolerujący glutenu zaczyna bronić się po tym, gdy białka te zostają do niego wprowadzone wraz z pokarmem. Obrona polega na mnożeniu białych krwinek, co destrukcyjnie wpływa na nabłonek jelita cienkiego, z biegiem czasu uniemożliwiając jego normalną pracę. Widać to szczególnie u małych dzieci, których rozwój zostaje z tego powodu zaburzony. Jeśli maluch jest niespokojny po posiłku, do tego często ospały i blady, możesz podejrzewać, że ma celiakię. Zdarzają się też burzliwe objawy – zwłaszcza u małych dzieci – w postaci wymiotów.

Dorośli reagują nieco inaczej. Zaczynają szybko chudnąć, mają bóle kości stawów i brzucha, zaczynają się biegunki. U dojrzałych osób objawy nietolerancji glutenu zaczynają się też po chorobach zakaźnych, albo np. ciąży.

Chorobę glutenową łatwo pomylić ze zwykłym zatruciem pokarmowym i związaną z nim biegunką. Objawy potrafią bowiem ustąpić i często zdarzają się okresy całkowicie bez dolegliwości. Sieje ona jednak zdecydowanie większe spustoszenie w organizmie niż zwykła niestrawność, i to nawet wtedy, gdy stosujemy ścisłą dietę. W obrębie jelita cienkiego zachodzą zmiany, które uniemożliwiają normalne trawienie, utrudniona jest też transmisja wartości odżywczych z przyjętych pokarmów.