Nasiona chia – opis, właściwości, zastosowanie

Nasiona chia to małe, czarne nasiona wytwarzane przez szałwię hiszpańską. Roślina ta obecnie w sposób naturalny rośnie w Ameryce Południowej, przede wszystkim na terenie Meksyku, Boliwii, Paragwaju, Argentyny, Gwatemalii, Ekwadoru i Australii. Uznaje się, iż uprawiana była już przez starożytnych Azteków oraz Majów. Jest rośliną jednoroczną, dochodzącą do 1 metra wysokości. Nasiona z kolei osiągają długość około 2 mm.

Nasiona chia uznawane są za jedne z najzdrowszych pokarmów na świecie, a ich popularność rośnie wraz z upływem lat.

W porcji około 28 gram nasion znajduje się aż 11 gram błonnika, 4 gramy białka oraz 9 gramów tłuszczu, z czego aż 5 gram stanowią zdrowe tłuszcze omega-3. Z pierwiastków chemicznych można wyróżnić wapń (18% zalecanego, dziennego spożycia), magnez i mangan (30% zalecanego, dziennego spożycia) oraz fosfor (27% zalecanego, dziennego spożycia). Ziarna są również bogate w potas, cynk oraz witaminy grupy B – głównie B1, B2 i B3. Zatem już 28 gram (co stanowi 2 łyżki stołowe) pokrywa aż około 1/3 dziennego zapotrzebowania organizmu na składniki mineralne.

Ciekawostką jest, iż w roku 2009 Unia Europejska zatwierdziła nasiona chia jako możliwy dodatek do chleba, który może stanowić do 5% jego całkowitej masy.

Właściwości zdrowotne nasion chia

Nasiona chia są niezwykle bogate w przeciwutleniacze. Oznacza to, że eliminują wolne rodniki w organizmie, które odpowiedzialne są za przyspieszanie procesu starzenia się skóry oraz za mutację komórek, a tym samym rozwój nowotworów. Przeciwutleniacze umożliwiają również ochronę delikatnych tłuszczy znajdujących się w nasionach.

Liczne badania wykazały, że regularne spożywanie odpowiedniej ilości nasion chia zmniejsza poziom szkodliwego cholesterolu LDL oraz trójglicerydów we krwi, a także zwiększa stężenie „dobrego” cholesterolu HDL. Tym samym mogą zmniejszać ryzyko niektórych chorób sercowo-naczyniowych oraz cukrzycy typu II.

Wykazano, że spożywanie nasion chia może mieć wpływ na zmniejszenie stanów zapalnych. Nasiona te są pozyskiwane przede wszystkim dla cennego oleju, którego składnikiem jest w większości kwas alfa-linolenowy.

Znaczna ilość wapnia, fosforu, białka i magnezu sprawia, że ziarna te korzystnie wpływają na stan kości. Mogą być dodatkiem do diety osób cierpiących na osteoporozę, a także cennym źródłem wapnia u osób, które ze względów zdrowotnych nie mogą spożywać nabiału.

Nasiona chia znacznie zwiększają poziom energii człowieka. Uznaje się, że mogą być zdrowym, równie skutecznym zamiennikiem napojów izotonicznych u osób aktywnych fizycznie.

Dodatkowo uznaje się, iż nasiona chia:

• zmniejszają ryzyko zachorowania na raka piersi i szyjki macicy
• ułatwiają skuteczną naukę, poprawiają pamięć i koncentrację
• wykazują działanie uspokajające
• pomagają złagodzić objawy depresji
• u osób starszych mogą zapobiegać pogłębianiu się demencji
• wspomagają funkcjonowanie wzroku
• zapobiegają rozwojowi zwyrodnienia plamki żółtej u osób starszych
• wpływają na prawidłowy rozwój dziecka u kobiet w ciąży
• zapobiegają miażdżycy
• przeciwdziałają zaparciom
• wpływają na wzmocnienie uzębienia

Zastosowanie w kosmetyce

Nasiona chia są ostatnimi czasy ulubionym dodatkiem do potraw osób odchudzających się. Dzieje się tak przede wszystkim ze względu na dużą zawartość błonnika, który zapewnia uczucie sytości, tym samym zmniejszając apetyt. Błonnik wpływa korzystnie na funkcjonowanie jelit poprawiając ich ruchy perystaltyczne. W żołądku przekształca się w substancję o żelowej konsystencji, która dodatkowo zwiększa swoją objętość. Tym samym zmniejsza się wolna przestrzeń w żołądku oraz w efekcie spożycie pokarmu.

Ziarna ze względu na niewielkie wymiary często są stosowane do przygotowania domowych peelingów na twarz. W tym celu należy je zalać wodą na 20 minut. Gdy napęcznieją, wystarczy dodać do 1 łyżeczki odrobinę ulubionego serum do twarzy, a następnie wykonać tradycyjny peeling. Tego typu zabieg dobrze sprawdzi się nawet na skórze delikatnej.

Niekiedy nasiona chia można zastosować jako kosmetyk do włosów. Dzięki temu staną się one odżywione i wzmocnione.

Jak wykorzystać nasiona w kuchni?

Nasiona chia nie posiadają glutenu, co jest cenną informacją dla osób przebywających na diecie bezglutenowej. Posiadają natomiast nieznaczne ilości sodu. Uznaje się, iż nasiona te zawierają więcej żelaza niż szpinak oraz więcej kwasów omega-3 niż słynny, znany z tego łosoś atlantycki.

Nasiona są często spożywane solo, jako suplement diety. Jednakże znacznie smaczniej będą się komponować jako dodatek do potraw czy deserów. Ziarna mogą być dodane do sałatek oraz pieczywa. W połączeniu z owocami czy płatkami są świetnym składnikiem jogurtu na śniadanie, zapewniając dodatkowo odpowiednią ilość energii na początek dnia. Można nimi posypać praktycznie wszystko. Począwszy od lodów czy budyniu, a kończąc na kanapkach, mięsiwach czy nawet zupach.

Niekiedy dodaje się je do koktajlów, zarówno owocowych jak i warzywnych. Namoczone w wodzie mogą być wykorzystywane jako naturalny zagęszczacz.

Olej z nasion chia może być wykorzystywany praktycznie do wszystkiego, należy jednak unikać stosowania go podczas smażenia, ponieważ poddany obróbce termicznej straci większość cennych substancji odżywczych.

Artykuł napisany przy współpracy z portalem pieknojestwtobie.com